Speurneus voor gaslucht

Is een robothond de oplossing om alle ondergrondse gasleidingen in Nederland goed te kunnen blijven inspecteren? Inspecties zijn nodig om de veiligheid en betrouwbaarheid van het gasnet te kunnen garanderen. Door strengere Europese wetgeving moet het aantal inspecties de komende jaren omhoog. Een intensief karwei waarvoor veel mensen nodig zijn. Maar door het tekort aan technisch personeel is dit een enorme uitdaging. Daarom kijkt netwerkbedrijf Alliander naar innovaties om het werk te ondersteunen. Eén van deze innovaties is de robothond LASS-E, die samen met hogeschool Saxion wordt ontwikkeld.

Alliander is verplicht hun 42.000 kilometer aan leidingen en 2,5 miljoen aansluitleidingen te controleren op lekkages. Tot nu toe worden de inspecties op gaslekkages volledig door monteurs uitgevoerd, waar een toenemend tekort in is. Door nieuwe Europese regelgeving wordt het aantal inspecties verhoogd naar één keer per jaar, en mogelijk zelfs nog meer. “Daarom ontwikkelen Alliander en hogeschool Saxion samen een robothond die monteurs met zijn slimme speurneus kan ondersteunen bij het sneller en efficiënt inspecteren van ondergrondse gasleidingen”, zegt Eva Dienske, R&D Specialist bij Alliander.

De robothond LASS-E is voorzien van een ingebouwde computer waar kaartdata ingeladen wordt. Door de combinatie van kaartdata en de GPS-locatie kan LASS-E heel precies boven de ondergrondse gasleidingen lopen om ze te inspecteren. Onder begeleiding van de monteur detecteert de robot eventuele gaslekken met een ingebouwde gassensor. Het prototype van LASS-E is onlangs succesvol getest bij het testcentrum van KIWA Training in Apeldoorn.

Nu bewezen is dat de technologie werkt, is het tijd om de inzetbaarheid in de praktijk te onderzoeken. In het vervolgtraject van Alliander en Saxion richt men zich op de inzet van robots in de openbare ruimte.

LASS-E is ontwikkeld binnen het CHARISMA-project. CHARISMA (CH4 Autonomous Robotized Inspection for Sustainable Maintenance) is een project van de partners Alliander en hogeschool Saxion en wordt gefinancierd door TechForFuture. Het doel van het project is het ontwikkelen van een efficiënte, veilige en betrouwbare oplossing die voldoet aan de inspectienormen voor gasleidingen vanuit de Europese Unie en helpt het milieu te beschermen.

Op hersenen geinspireerde AI game-changer voor autonome robots

Een team van onderzoekers van de TU Delft heeft een drone ontwikkeld die autonoom kan vliegen met behulp van neuromorfe beeldbewerking en besturing die zijn gebaseerd op de werking van dierenhersenen. Dierenhersenen gebruiken minder energie dan de huidige diepe neurale netwerken die op GPU’s (grafische chips) draaien.

De resultaten zijn veelbelovend: tijdens de vlucht verwerkt het diepe neurale netwerk van de drone op neuromorfe technologie data tot 64 keer sneller en verbruikt het drie keer minder energie dan bij gebruik van een GPU.

Verdere ontwikkelingen van deze technologie kunnen de sprong mogelijk maken voor drones om net zo klein, wendbaar en slim te worden als vliegende insecten of vogels.

Kunstmatige intelligentie heeft een groot potentieel om autonome robots te voorzien van de intelligentie die nodig is voor praktische toepassingen. De huidige AI is echter afhankelijk van diepe neurale netwerken waarvoor aanzienlijke rekenkracht nodig is. De processoren die gemaakt zijn voor het draaien van diepe neurale netwerken (Graphics Processing Units, GPU's) verbruiken een aanzienlijke hoeveelheid energie. Vooral voor kleine robots zoals vliegende drones is dit een probleem, omdat zij maar weinig sensoren en rekenkracht kunnen dragen.

Dierenhersenen verwerken informatie op een manier die heel anders is dan de neurale netwerken die op GPU's draaien. Biologische neuronen verwerken informatie asynchroon en communiceren voornamelijk via elektrische pulsen, die in het Engels “spikes” worden genoemd. Omdat het versturen van dergelijke spikes energie kost, minimaliseren de hersenen het spiken, wat leidt tot spaarzame verwerking.

Geïnspireerd door deze eigenschappen van dierenhersenen, ontwikkelen wetenschappers en technologiebedrijven nieuwe, neuromorfe processoren. Deze nieuwe processoren maken het mogelijk om spikende neurale netwerken te draaien die naar verwachting veel sneller en energie-efficiënter zijn.

Deze energie-efficiëntie wordt verder verhoogd als neuromorfe processoren worden gebruikt in combinatie met neuromorfe sensoren, zoals neuromorfe camera's. Dergelijke camera's maken geen beelden op een vast tijdsinterval. In plaats daarvan zendt elk pixel alleen een signaal uit wanneer het helderder of donkerder wordt. De voordelen van dergelijke camera's zijn dat ze beweging veel sneller kunnen waarnemen, energiezuiniger zijn en goed functioneren in zowel donkere als heldere omgevingen. Bovendien kunnen de signalen van neuromorfe camera's rechtstreeks worden gevoed aan spikende neurale netwerken die draaien op neuromorfe processoren. Samen kunnen deze technologieën de ontwikkeling van autonome robots, vooral kleine, wendbare robots zoals vliegende drones, mogelijk maken.

Voor het eerst maakt een robot de campus schoon

In de gebouwen van de faculteiten Industrieel Ontwerpen en Mechanical Engineering en bij Pulse bij de TU Delft kun je voortaan een schrobzuigrobot tegenkomen.

Schoonmakers worden er niet jonger op. Met een gemiddelde leeftijd van 49 jaar en weinig jonge instroom is het voor schoonmaakbedrijf Gom (8.000 medewerkers) een zorg om de schoonmakers gezond en inzetbaar te houden tot hun pensioen.

Om hun werk te verlichten, gebruikt het bedrijf inmiddels 30 geïmporteerde schoonmaakrobots. Na een succesvolle proefperiode is afgelopen maand een robot in gebruik genomen op de Delftse campus

‘Bijna onverwoestbare’ robothand werkt met AI

Google’s DeepMind gebruikt AI-taalmodellen om robots beter te maken in het omgaan met mensen. Met de technologie is een onverwoestbare robothand ontwikkeld: Shadow Hand!

De Shadow Hand lijkt wat minder op een menselijke hand, met drie stevige klauwachtige vingers. Maar in elke vinger zitten honderden camera’s en andere sensoren.

Over de prijs gaf fabrikant The Shadow Robot Company nog geen details, maar naar verwachting ligt die wel hoger dan de gemiddelde robothand.

BAS gaat brandende gebouwen naar binnen

Klein van formaat, maar wel van groot belang. Robot BAS rijdt als eerste een brandend gebouw binnen om te kijken hoe heftig een vlammenzee is. Dat moet het werk voor de brandweer veiliger maken. Twee jaar geleden was het nog een prototype, maar nu is hij af.

BAS is bedacht door sloopbedrijf Bork uit Stuifzand. Bij grote branden helpen zij de brandweer door gebouwen te slopen, zodat het blussen makkelijker wordt.

De lancering van de robot kan op veel interesse rekenen. Verschillende brandweerkorpsen in Nederland hebben oren naar de robot.