Unieke looprobot zet stap naar revalidatiekliniek

De revalidatierobot LOPES II is in gebruik genomen door revalidatiecentra Roessingh in Enschede en de Sint Maartenskliniek in Nijmegen. De komende weken oefenen de eerste patiënten in Nederland, met bijvoorbeeld een CVA of dwarslaesie, met deze unieke revalidatierobot om zo weer beter te leren lopen.  Het vernieuwende van de LOPES II is dat de robot de patiënt tijdens de looptraining alleen ondersteunt waar het nodig is. LOPES II is ontwikkeld door een consortium bestaande uit de Universiteit Twente en de mechatronische bedrijven Moog en Demcon. Roessingh en de Sint Maartenskliniek leverden klinische input voor het ontwikkelproces.

LOPES II is de opnieuw ontworpen opvolger van de LOPES I, die ontwikkeld is door de Universiteit Twente (vakgroep Biomedische Werktuigbouwkunde, prof.dr.ir. Herman van der Kooij). De robot wordt sinds 2007 gebruikt voor onderzoek. De afgelopen jaren heeft het consortium hard gewerkt om de stap naar de kliniek te maken. Met de installatie van twee systemen is dit nu een feit.

  De robot ondersteunt de loopbeweging van mensen die na een herseninfarct of dwarslaesie gedeeltelijk verlamd zijn geraakt. LOPES houdt de patiënt vast rondom het bekken, het onderbeen en de voet. Het apparaat meet voortdurend hoe de patiënt loopt en geeft ondersteuning als de patiënt de loopbeweging niet goed uitvoert. Tijdens een trainingsprogramma wordt deze ondersteuning door de fysiotherapeut aangepast aan de loopvaardigheid van de patiënt. ‘Alleen ondersteuning waar nodig’ is het uitgangspunt bij de LOPES II. Dit stimuleert de patiënt om zelf actief een bijdrage te leveren bij het lopen en bevordert daardoor juist het herstel.

In het ontwerp zijn de wensen vanuit verschillende revalidatiecentra uitdrukkelijk meegenomen. Jos Meuleman, werkzaam bij Moog en promovendus aan de Universiteit Twente, licht toe: “LOPES II is zo ontworpen dat patiënten snel in en uit het apparaat kunnen worden gehaald. Daarnaast krijgen therapeut en patiënt tijdens de training feedback over de prestatie waardoor training op maat mogelijk wordt. Ook heeft de patiënt veel bewegingsvrijheid, waardoor hij in een veilige omgeving kan leren van zijn fouten.”

De therapeuten zijn enthousiast over de mogelijkheden die LOPES II biedt. Hans Rietman, deeltijd hoogleraar revalidatiegeneeskunde en technologie aan de Universiteit Twente en directeur van Roessingh Research en Development (RRD) in Enschede, stelt: “De robotische looptrainer, die ontwikkeld is door intensieve samenwerking tussen kliniek en techniek, kan met een daadwerkelijke human touch patiënten stap voor stap verder helpen naar zelfstandig lopen. Het is een grote aanwinst voor de revalidatie.”

Bart Nienhuis, projectleider LOPES van de Sint Maartenskliniek, vult aan: “We zijn al sinds de jaren ’90 bezig met loopbandtraining en zijn blij met de ontwikkeling van LOPES II die het ‘mechanische werk’ van een fysiotherapeut kan overnemen. De fysiotherapeut wordt daarbij niet overbodig, maar krijgt nu de mogelijkheid om met behulp van deze robot intensief en op maat te trainen. De fysiotherapie gericht op herstel van lopen, zoals we bieden in de revalidatie, kan met dezelfde menskracht intensiever en voor een bredere doelgroep aangeboden worden. Dat maakt dit apparaat voor ons zo bijzonder.”
 

De komende maanden wordt de nieuwe robot voor onderzoeksdoeleinden ingezet en er wordt bekeken hoe de robot het beste in de therapie gebruikt kan worden.