Nederland heeft robots nodig voor economische groei en nieuw werk

Nederland heeft robots nodig voor economische groei en nieuw werk. Dat stelt Willem Vermeend dinsdag 7 oktober tijdens zijn oratie aan de Open Universiteit te Heerlen bij het aanvaarden van zijn nieuwe leerstoel ECONOMIE 4.0. Het is de eerste leerstoel in Europa die zich richt op onderzoek en praktische toepassingen die samenhangen met de vierde revolutie in de wereldeconomie.

Volgens Willem Vermeend, oud-minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en staatssecretaris van Financiën moeten we het doemscenario van Minister Asscher over massawerkloosheid en inkomensongelijkheid veroorzaakt door robots en internet snel vergeten. De harde feiten maken juist duidelijk dat Nederland de combinatie van internet en nieuwe technologie, zoals robots hard nodig heeft om de lage economische groei aan te jagen en nieuwe werkgelegenheid te scheppen.

Het begon met de stoommachine, daarna volgde de verbrandingsmotor en de computer. Volgens Willem Vermeend staan we aan de vooravond van de revolutie van Economie 4.0 die gekenmerkt wordt door de combinatie van digitalisering (opmars van mobiel internet) en nieuwe technologische toepassingen, zoals 3D-printen, het Internet of Things, robots, big data, nanotechnologie en cloudcomputing. Daardoor zal de samenleving en onze economie de komende decennia meer veranderen dan de afgelopen vijftig jaar.

In zijn oratie geeft Vermeend aan dat bij Asscher en zijn volgelingen een aantal hardnekkige misverstanden bestaan die er op neerkomen dat robottechnolgie per saldo leidt tot banenverlies en minder belasting voor de schatkist, omdat volgens Asscher robots geen loonbelasting betalen. Los van deze onjuiste veronderstelling heeft Nederland geen keuze tussen wel of geen of minder robots, zoals wordt gesuggereerd. Er is geen keuze. Nederland moet volgens Vermeend juist volop inzetten op digitalisering van de economie en robots, dat levert volgens hem per saldo juist meer groei, meer werk en meer welvaart op. Vermeend: 'We hebben geen keus: digitalisering en robots zijn hard nodig.'

Bedrijven in Nederland concurreren op de wereldmarkt en moeten de efficiency van hun productieproces voortdurend verbeteren en dat geld ook voor de kwaliteit, snelheid en omvang. Dat kan alleen als optimaal gebruik wordt gemaakt van nieuwe technologie, zoals robots en digitalisering. Doen onze ondernemers dat niet of in onvoldoende mate dan verliezen ze marktaandelen op wereldmarkten aan concurrenten die wel snel innoveren. Ze hebben dus geen keus. Als je niet voorop loopt, is de kans groot dat je bedrijf economie 4.0 niet overleeft en ook dat er veel banen verloren gaan, zo stelt Vermeend. Het verlies aan loonbelasting dat optreedt doordat in bepaalde sectoren banen verloren gaan door robots wordt meer dan gecompenseerd door loonbelasting die betaald gaat worden door nieuwe functies (ontwikkelaars en bouwers van robots, installateurs, monteurs enz.). Maar ook door een hogere afdracht aan vennootschapsbelasting (lagere productiekosten en een hogere productie leiden tot een hogere fiscale winst). Voor zover het gaat om extra producten die in Nederland aan consumenten worden geleverd, nemen ook de btw-opbrengsten toe. Vermeend wijst er op dat minister Asscher deze opbrengsten in zijn doemscenario ten onrechte niet heeft meegenomen.