UZ Gent zet operatierobot in voor niertransplantaties

Afgelopen maand vond in het UZ Gent de eerste robotgeassisteerde niertransplantatie van het land plaats. Tijdens een kijkoperatie werd met behulp van een operatierobot een nier verwijderd bij een levende donor en vervolgens ingeplant bij een patiënt met ernstig nierfalen.

Het UZ Gent is het eerste Belgische ziekenhuis dat deze ingreep volledig robotgeassisteerd kan uitvoeren. Die verwezenlijking is te danken aan de nauwe samenwerking tussen de diensten Nefrologie, Thoracale en vasculaire heelkunde en Urologie, en aan de ruime expertise binnen het UZ Gent in robotgeassisteerde chirurgie.

Bij een robotgeassisteerde ingreep voert de chirurg een kijkoperatie uit met behulp van een operatierobot. Die heeft meerdere werkarmen waaraan een camera en instrumenten worden bevestigd. Om ruimte te creëren voor de ingreep wordt de buik opgeblazen met koolzuurgas. De chirurg brengt een aantal kleine incisies in de buik aan met daarin holle buisjes. Zo worden de instrumenten in de buik van de patiënt gebracht. De werkinstrumenten kunnen 360 graden roteren. Dat laat toe om het weefsel tot op de millimeter nauwkeurig te spreiden, aan te snijden of af te klemmen. De chirurg bedient de operatierobot van achter een console naast de operatietafel, via handgrepen, knoppen en pedalen. De structuren in het operatiegebied worden driedimensionaal en tot 10 maal vergroot weergegeven. Zo komt elk detail duidelijk in beeld, kan de chirurg op moeilijk bereikbare plaatsen komen en heel precies manoeuvreren.

Een robotgeassisteerde niertransplantatie heeft een kleiner risico op complicaties dan een klassieke niertransplantatie en ze is minder ingrijpend. Terwijl een klassieke niertransplantatie een incisie van vijftien tot twintig centimeter in de onderbuik vergt, kan de robotgeassisteerde ingreep via een incisie van een vijftal centimeter ter hoogte van de navel. Daardoor heeft de patiënt na de ingreep minder pijn, herstelt hij sneller en moet hij minder lang in het ziekenhuis blijven. Bovendien is het litteken minder groot.

De operatierobot wordt voorlopig enkel ingezet bij transplantaties met een levende nierdonor. De artsen wegen telkens nauwgezet af bij welke ingreep de patiënt het meest gebaat is. Een transplantatie met behulp van de robot is voor de patiënt niet duurder dan een klassieke ingreep.