Operatierobots worden klener en flexibeler.

Robotchirurgie mag dan een vaste plaats hebben verworven in de gezondheidszorg, veel chirurgische ingrepen zijn nog steeds zeer invasief en belastend voor de patiënt. Door flexibele en robotbestuurde naalden toe te passen, kan een robot moeilijk bereikbare plaatsen bereiken zonder onderweg gezond weefsel te beschadigen. Nog een stap verder, en via zo’n naald kunnen microrobots afgeleverd worden die bijvoorbeeld een biopsie kunnen nemen. Dat lijkt op het ‘swallow the doctor’ toekomstbeeld van Richard Feynman en Andrew Hibbs uit de jaren 60, maar toepassing van nanobots in de zorg is dichterbij dan we denken. Dit stelde prof. Sarthak Misra in zijn intreerede als hoogleraar Surgical Robotics aan de Universiteit Twente, op 29 november.

Operatie-robots zoals de Da Vinci zijn al geruime tijd in opmars: alleen al in Nederland beschikken 26 ziekenhuizen over een of meer van deze systemen. Ze helpen de chirurg bij precisie-ingrepen zoals prostaatoperaties of het verwijderen van darmtumoren. Maar ondanks alle vooruitgang, blijven de meeste operaties voor de patiënt belastend en traumatisch, aldus Misra. De volgende stap in robotchirurgie gaat volgens hem over slangachtig bewegende robots en flexibele naalden die moeilijk bereikbare plaatsen in het lichaam kunnen bereiken voor een precisie-ingreep. “We zijn op het punt dat we pre-klinische trials kunnen starten met onze systemen voor naaldbesturing. Het zijn echt spannende tijden in het lab”.

Deze flexibele instrumenten kunnen om gevoelig en gezond weefsel heen bewegen, op weg naar het aangetaste gebied in het lichaan. Zou een chirurg deze naald moeten besturen, dan vergt dit het uiterste van diens hand-oog coördinatie. Misra ontwikkelt daarom in zijn groep robotbesturing die gebaseerd is op een preoperatief plan, een navigatiesysteem voor de ingreep. Die robotsystemen zijn ook in een CT- of MRI-scanner te gebruiken. Veelbelovend zijn ook zijn ‘continuum robots’, die uit flexibele, magnetisch bestuurbare elementen bestaan en continu buigen. Ze bewegen op een natuurlijke manier mee met bijvoorbeeld het kloppen van het hart. Misra’s groep heeft bijvoorbeeld al een flexibele katheter gedemonstreerd die met ultrageluid is te besturen en inzetbaar is voor het vervangen van een hartklep.

Misra gaat nog een stap verder: “Wat ik echt hoop is dat we microrobots krijgen voor gepersonaliseerde en zeer gerichte diagnose en therapie”. Al in de science fiction film ‘Fantastic Voyage’ uit 1966 ging het over een onderzeebootje dat door het lichaam bewoog, en Andrew Hibbs – student van Richard Feynman – had rond dezelfde tijd de toekomstvisie van ‘swallow a doctor’.

Zo ver zijn we hier helemaal niet van verwijderd, stelt Misra. Hij kreeg al bekendheid door ‘magnetosperm’: magnetisch bestuurbare robotjes die zwemmen als een zaadcel. Ook ontwikkelde zijn groep al een microgripper, een soort zee-ster op microniveau die is in te zetten voor het nemen van biopsies. "Moeilijk bereikbare plaatsen, diep in het menselijk lichaam, kunnen we straks bereiken door micro- en nanobots te injecteren om sterk gepersonaliseerde ingrepen uit te voeren."

Dit Japanse robotkind bootst menselijke gezichtsuitdrukkingen na

Kleine versie robot Sophia in 2019 op de markt

Van de bekende sociale robot Sophia verschijnt volgend jaar een mini-versie voor consumenten. Dat vertelde ontwikkelaar Hanson Robotics tijdens techfestival Bright Day. De pratende robot heeft tientallen gezichtsexpressies.  "De robot zal enkele honderden dollars gaan kosten", vertelt David Chen van Hanson Robotics aan Bright. Gebruikers zullen de mini-versie van de sociale robot Sophia ook zelf kunnen programmeren. Eerder bracht Hanson Robotics al een Einstein-pop op de markt. Foto: ITU.

Regelgeving drones wordt strenger

De Europese regelgeving voor drones wordt een stuk strenger. Bestuurders moeten genoeg maatregelen nemen om risico’s op ongelukken uit te sluiten. Als ze buiten het zicht van de piloot willen vliegen, moeten ze bij de autoriteiten zelfs een risicoanalyse indienen. Daarnaast moeten de onbemande vliegtuigen straks zijn uitgerust met een chip die voorkomt dat ze in verboden gebieden vliegen en mogen ze maximaal op 120 meter hoogte vliegen.

Het Europees Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart (EASA) presenteerde zijn plannen vandaag in Amsterdam tijdens Amsterdam Drone Week. Deze week wordt tevens een verklaring ondertekend waarbij onder meer EASA, de Europese Commissie, diverse Europese lidstaten en deelnemers aan het congres met elkaar afspraken maken over de nieuwe luchtvaartindustrie. EASA topman Patrick Ky vergeleek drones met internet. Iedereen kan een drone bouwen of een app ervoor ontwikkelen. Juist omdat de ontwikkelingen in zo’n sneltreinvaart gaan, is het van groot belang dat regels worden opgesteld die voor heel Europa eenduidig zijn. “Groei is goed, maar we moeten het wel onder controle houden.”

Ky vertelde dat veel van de regelgeving zal afhangen van maatschappelijke acceptatie. Daarbij haalde hij als voorbeeld geluidsoverlast aan. Biet iemand filmen die in de badkamer staat, is gezond verstand gebruiken. Maar verbieden gaat Ky te ver. Maar regelgeving alleen is niet voldoende. Er moet een heel nieuw luchtruimbesturingssysteem komen. Boeing toonde alvast zijn unmanned traffic management (UTM) dat samen met het Texaanse SparkCognition is ontwikkeld. Dit platform moet zorgen voor een veilige en betrouwbare integratie van onbemande vracht en passagiers vliegmobielen in het wereldwijde luchtruim.

Costo sluit samenwerkingsovereenkomst met Eiratech Robotics

De Nederlandse logistiek specialist Costo heeft een samenwerkingsovereenkomst gesloten met het Ierse technologiebedrijf Eiratech Robotics, expert op het gebied van robotsystemen. De samenwerking maakt orderpicken met behulp van robots voor veel bedrijven mogelijk. 

Costo ontwikkelt creatieve maatwerkoplossingen voor opslag, transport en orderpicken. Daarmee verbetert het in Gorinchem gevestigde bedrijf intralogistieke processen, onder andere in de e-commerce en de warehousing sector. Dankzij de combinatie van slimme robots, pickstations, rekken en het Eiratech Robotics besturingssysteem kan dat proces in de juiste applicatie versneld worden. Essentieel in een tijd waarin consumenten verwachten dat online bestelde producten binnen 24 uur in huis zijn.

Zeventig procent van de orderpick-tijd wordt verspild met lopen en zoeken naar goederen. De Eiratech Eirabot, een robot die wordt bestuurd via een draadloos netwerk, kan die verspilde tijd terugdringen en het aantal picks per uur verzesvoudigen in vergelijking met een conventioneel systeem.

'Robotviervoeter moet ook kunnen springen'

De Zwitserse makers van de vierpotige robot ANYmal hopen op een bestelling van een miljonair, die de robot zou kunnen ombouwen tot een rodeo-stier. Maar eerst willen ze dat ANYmal kan gaan springen. De robot ANYmal heeft vier poten, die allemaal drie assen hebben. Dit maakt de robot erg sterk en stabiel. ANYmal is geavanceerd genoeg om een trap op te kunnen lopen. Dankzij verschillende sensoren en een lasersysteem kan hij autonoom een gebouw volledig in kaart brengen en een 3D-kaart maken.

Een robotarm die je voert

Onderzoekers uit Australië lijken met de Arm-A-Dine een grap te maken, maar men blijkt heel serieus te zijn. Het betreft een op de borst gedragen robotarm die jou of je tafelgenoten van eten voorziet. De robot pakt voedsel van de tafel, bepaalt op basis van gezichtsherkenning wie er het meest zin in heeft en voert het aan de uitverkorene.

DJI-drones vallen uit de lucht door problemen met accu's

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) waarschuwt voor falende accu's in drones van fabrikant DJI. Het gaat om de batterijtypes TB50 en TB55, die onder meer gebruikt worden in de Matrice 200-drones en de Inspire 2. De ILT adviseert gebruikers van drones met dit type batterij niet te gebruiken. Gebruikers die hun apparaat toch de lucht in sturen, worden aangeraden vijftig meter afstand te houden tussen mensen, gebouwen en verkeer.

Beter revalideren dankzij robotondersteuning

We worden steeds ouder. Hoe ouder, hoe groter de kans op ouderdomsziektes, zoals een beroerte. Maar liefst drie miljoen mensen in Europa krijgen per jaar zo’n beroerte. Degenen die dat overleven, hebben een grote kans (40%) om na drie weken nog niet zelf, zonder hulpmiddelen, te kunnen lopen. Ze zullen dan moeten revalideren. Maar als steeds meer ouderen willen revalideren, worden therapeuten steeds sterker belast. Of toch niet? Toch niet, denkt prof. dr. ir. Heike Vallery, hoogleraar Human Motor Augmentation aan de TU Delft. Ze bedacht samen met een Zwitsers-Nederlands consortium een robotondersteuningssysteem van 3 meter breed en 10 meter lang, dat aan het plafond bevestigd wordt, de RYSEN. Dat product wordt door het bedrijf Motek naar de markt gebracht.

Alphabet trekt stekker uit robotica-afdeling Schaft

Alphabet trekt de stekker uit Schaft, het geheime robotica-departement dat tweevoetige robots moet maken die onder meer ingezet konden worden bij rampen. Dat schrijft Nikkei, en het nieuws werd bevestigd aan techsite TechCrunch.  Schaft is het meer geheimzinnige, of alvast minder van filmpjes voorziene, broertje van Boston Dynamics, die van de enge hondenrobots die deuren kunnen openen. Schaft werd in 2012 opgericht door een groep onderzoekers aan de Universiteit van Tokyo, en het werd net als Boston Dynamics door Alphabet opgekocht in 2013.

Duitsland wil 3 miljard euro in kunstmatige intelligentie investeren

Duitsland wil de komende zes jaar drie miljard euro investeren in onderzoek naar en ontwikkeling van kunstmatige intelligentie in het land. Dankzij de investering moet Duitsland aansluiting vinden bij landen die verder zijn met kunstmatige intelligentie, zoals China en de VS. De strategie moet Duitsland onder de noemer 'Artificial Intelligence made in Germany' een leidende positie geven op het gebied van kunstmatige intelligentie. Volgens de Duitse regering zijn de inspanningen onvermijdelijk om te voorkomen dat Berlijn en de EU achterop raken bij China en de VS.

Deze speelgoedrobot lijkt op een iMac G3

Sommige mensen kijken misschien wat onwennig naar de felle kleurtjes van de iPhone XR, maar er was een tijd dat Apple een designrevolutie veroorzaakte met felle kleurtjes. De iMac G3 viel op, omdat alle computers in die tijd van grijs of beige plastic waren gemaakt. Apple koos ook voor plastic, maar zorgde er met Tangerine, Bondi Blue en de andere kleuren voor dat er iets kleurrijks op je bureau stond. Speelgoedmaker Philip Lee probeert nu de computerhistorie af te stoffen door twee robotjes te maken die meteen doen denken aan de G3. Die verscheen ooit in 13 verschillende kleuren. Lee heeft (logischerwijs) de twee populairste gekozen: Tangerine en Bondi Blue. Ze zijn 6 cm hoog en kosten 39 dollar . De eerste iBot G3’s worden geleverd in december.

xArm: een enigszins betaalbare robotarm die het leven makkelijker maakt

Bij menig bedrijf doen mensen allerlei klusjes die ook prima door een robotarm zouden kunnen worden uitgevoerd. Met de op Kickstarter gelanceerde xArm hopen zijn makers hier verandering in te brengen: het betreft een eenvoudig te configureren robot die allerlei repetitieve taken kan overnemen.

NWO kent vier miljoen toe aan Wageningse agrofoodrobots

Het Wageningse onderzoeksprogramma Cognitive Robots for Flexible Agro Food Technology (Flexcraft) ontwikkelt robots voor de agrofoodsector. NWO financiert dit programma en kent 2,9 miljoen euro toe. Deelnemende bedrijven voegen daar nog eens 1,3 miljoen aan toe.

Flexcraft staat onder leiding van Eldert van Henten, hoogleraar Agrarische Bedrijfstechnologie in Wageningen. Zijn groep wil nieuwe robotica ontwikkelen om bijvoorbeeld appels te plukken – maar dan alleen de rijpe appels - en kipfilet in te pakken. Nu verpakken slachthuismedewerkers de kipfilet in koelcellen. Dat is geen prettig werk. Bovendien is mensenwerk minder hygiënisch dan gebruik van een robot, aldus de onderzoekers. De nieuwe robots moeten van vele markten thuis zijn, stellen de robotica-experts. De machines moeten doorhebben wat voor voedingsmiddelen ze waarnemen, in welke toestand die zich bevinden, en hoe je ze moet aanpakken en behandelen. Ook moeten de robots kunnen omgaan met de grote variatie aan producten, van uiteenlopende vorm, grootte, kleur en hardheid.

NWO kende de onderzoekfinanciering op 8 november toe tijdens haar jaarlijkse innovatiecongres. Het onderzoek wordt betaald uit het Perspectief-programma. Dat financiert onderzoek dat ‘bijdraagt aan technologische innovatie met potentiële economische impact voor Nederland’.

NWO financierde in totaal zes Perspectief-programma’s. Bij twee andere toegekende programma’s, LettuceKnow en Electrons to Chemical Bonds, is WUR betrokken als deelnemer. Harry Bitter, hoogleraar Biobased Chemistry and Technology van WUR, neemt deel aan Electrons to Chemical Bonds (EC2B), dat moleculen gaat bouwen met duurzame elektriciteit. En zes plantenwetenschappers uit de groepen Biosystematiek, Plantenfysiologie, Bio-informatica, Genetica, Plantenveredeling en Moleculaire Biologie zijn projectleider of onderzoeker bij het programma LettuceKnow. Dat programma wil sla en andere bladgroenten ontwikkelen die gedijen onder extreme milieuomstandigheden, zoals droogte, hitte en verzilte bodem.

Ahold Delhaize en TU Delft starten samenwerking in robotica

Ahold Delhaize gaat samen met de TU Delft, RoboValley en YES!Delft nieuwe toepassingen van robotica verkennen in de retail sector. Zij doen dit in het AI for Retail (AIR)Lab Delft. De samenwerking zal bestaan uit een onderzoeksprogramma naar oplossingen voor de hele retail keten, van magazijn en winkel tot klant. Daarnaast zal er een test site komen in RoboValley, waar onderzoekers met partners, studenten en start-ups robotprototypes kunnen bouwen en testen. Deze test site zal naar verwachting begin 2019 haar deuren openen.

Aan de TU Delft werken onderzoekers aan een nieuwe generatie robots die ze leren om te gaan met de onvoorspelbaarheid van de ‘echte wereld’. Er liggen grote uitdagingen om robots en mensen effectief en veilig met elkaar te laten samenwerken in een ongestructureerde omgeving. In deze robots komen veel verschillende wetenschappelijke disciplines bij elkaar, zoals mechatronica, ‘control’ en kunstmatige intelligentie, maar ook mens-machine interactie, ethiek en veiligheidstechologie.

Professor Martijn Wisse, directeur van het TU Delft Robotics Institute, en principal investigator van AIRLab Delft: “Binnen AIRLab Delft zullen wetenschappers bijvoorbeeld onderzoeken hoe je een robot kunt leren om wisselende taken te verrichten, en zullen zij methoden ontwikkelen om de bewegingen en coördinatie van robots en bezorgwagens te optimaliseren. Door deze nieuwe samenwerking met Ahold Delhaize kunnen wij problemen in ons dagelijks leven bestuderen via fundamentele vraagstukken in de robotica, zoals hoe een robot leert en zich veilig beweegt in een onvoorspelbare omgeving, hoe een robot veilig beweegt in een omgeving met mensen, en hoe je effectieve en efficiënte routes kunt plannen voor ‘last-mile delivery’”.

Frans Muller, bestuursvoorzitter en CEO van Ahold Delhaize: “De snelle vooruitgang op het gebied van kunstmatige intelligentie en robotica maakt het doen van de dagelijkse boodschappen nog makkelijker voor onze klanten, en biedt nieuwe oplossingen voor onze magazijnen, distributiecentra en last-mile bezorging. Door samen te werken met partners als de TU Delft kunnen Ahold Delhaize en AIRLab onze technologische samenleving op een verantwoordelijke manier mede vormgeven. Het helpt ons koploper te worden in onderzoek en ontwikkeling van AI in de retail sector, en vaardigheden te ontwikkelen die schaalbaar zijn naarde hele Ahold Delhaize groep.”

Het AI for Retail (AIR)Lab is deel van ICAI - een open samenwerkingsverband van kennisinstellingen dat gericht is op AI-innovatie door middel van publiek-private samenwerkingen, gehuisvest op Amsterdam Science Park. ICAI is opgebouwd rondom industrie-labs, meerjarige samenwerkingen tussen academische en industriële partners gericht op technologie- en talentontwikkeling. Naast het AIRLab Amsterdam voor onderzoek naar maatschappelijk verantwoorde algoritmes en transparante AI-technologie, wordt nu in Delft een AIRLab opgericht op het gebied van robotica.

Vanderlande lanceert slimme robots

Robots veroveren niet alleen magazijnen, ook vliegvelden moeten er aan geloven. Rotterdam The Hague Airport test drie maanden lang het nieuwe FLEET-bagage-afhandelingssysteem van Vanderlande. Daarin vervoeren kleine, autonoom rijdende robots de koffers van A naar B.

Europese bijdrage voor zelfsturende drones

Elf samenwerkende ondernemers in Oost-Nederland ontvangen 2,3 miljoen euro uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) voor het ontwikkelen van zelfsturende drones en een machine om met elektriciteit levensmiddelen te steriliseren.

Drone-technologie wordt ingezet om hulpdiensten zoals brandweer en politie te ondersteunen. Bij een incident verliezen hulpverleners kostbare tijd aan besturing en navigatie van drones. Ze maken nog weinig gebruik van sensoren die bijvoorbeeld gassen en straling waarnemen.

Het project van Demcon Enschede ontwikkelt nieuwe technologie voor onbemande (drone)systemen. Zoals een systeem waarbij een drone uit zichzelf betrouwbare informatie over de melding verzamelt. De drone verjaagt ook vogels bij vliegvelden.

Het project ‘Inline Radiofrequent Steriliseren’ van onder andere TOP Wageningen, en PinkRF Wijchen, onderzoekt, ontwikkelt en test een machine die levensmiddelen kan steriliseren met behulp van elektriciteit. Deze nieuwe techniek verlengt de houdbaarheid van versproducten. Dit is goed voor de gezondheid en het milieu.

RoboFly: een robotvlieg die elektriciteit krijgt van een laser

De RoboFly van onderzoekers verbonden aan de Universiteit van Washington is een minuscule robot die maar net iets meer weegt dan een tandenstoker. Desalniettemin is het robotinsect in staat om zodanig snel met zijn vleugels te klapperen dat hij kan vliegen.

'Robots zijn ontzettende horken'

Robots zijn al lang geen verzinsels uit sciencefictionfilms meer. Inmiddels werken we met ze samen, soms ongemerkt, soms overduidelijk. Robots kunnen prettige collega's zijn, maar ook een concurrent op de arbeidsmarkt. Hoe overleef je de robotisering? "Mensen gaan menselijker werk doen." Om maar meteen met de deur in huis te vallen: robotisering gaat ervoor zorgen dat banen verdwijnen. Een recent rapport van het World Economic Forum becijfert dat op dit moment 29 procent van het werk door machines wordt gedaan. Rond 2022 zal dat percentage zijn opgelopen tot 42 procent.