Snellere groei van aantal robots in industrie nodig

In de industrie is het aantal robots de laatste tien jaar vervijfvoudigd en eind 2019 zullen er circa 12.000 industriële robots zijn. Toch staat de productiviteitsverbetering in de industrie onder druk. Na de recessieperiode 2008-2009 is de groei van de arbeidsproductiviteit in de industrie gehalveerd tot 3% per jaar. Ook de toename van het aantal robots stagneert. Dat terwijl juist versnelling van de robotisering nodig is, evenals een slimmere toepassing van de robots. Deze combinatie draagt bij aan de noodzakelijke groei van de arbeidsproductiviteit en dus van de economische groei, concludeert het ING Economisch Bureau in een vandaag verschenen publicatie ter gelegenheid van de vier IndustrieTOPs en de Dutch Technology Week die deze week worden gehouden.

Meer doen met minder mensen is vanwege de krap blijvende arbeidsmarkt voor technische beroepen een must. Bovendien analyseerde het Centraal Planbureau eerder dat voor sterkere reële loonstijgingen vooral de arbeidsproductiviteit per gewerkt uur sneller moet toenemen. Robotisering draagt bij aan die productiviteit. In de industrie is het groeitempo van het aantal nieuwe robots recent echter afgenomen. “Het risico voor ons land is eerder dat er te weinig robots bij komen, dan te veel”, aldus Marieke Blom, hoofdeconoom ING Nederland. “Tragere productiviteitsgroei gaat in Nederland immers samen met minder groei van de reële lonen”. Na relatief gemakkelijk te robotiseren sectoren zoals de auto-industrie zijn nu ook de andere industriële sectoren aan de beurt.

De ontwikkeling van de arbeidsproductiviteit in de industrie verschilt bovendien sterk per provincie. In Limburg, Zeeland en Zuid-Holland was de productiviteitsgroei zowel voor als na de recessie hoger dan gemiddeld in Nederland. In Noord-Brabant, Friesland, Utrecht en Noord-Holland bleef de productiviteitsgroei achter. De provincies met de hoogste arbeidsproductiviteit in de industrie zijn Limburg en Zuid-Holland (€ 125.000 per werkzame persoon). Flevoland kent in deze sector veruit de laagste arbeidsproductiviteit: € 86.000.

Door meer robots krijgt de productiviteitsgroei een impuls. Maar er is meer nodig. Ook investeringen in ‘slimme processen’ zijn van belang. ”Nieuwe productietechnologie gaat pas echt renderen als het hele proces op orde is. Met bijvoorbeeld klantspecifiek produceren met behulp van standaard deelontwerpen en meer digitalisering verkort je als ondernemer de doorlooptijden. Dit verhoogt de output en de productiviteit en zo blijf je concurrerend ten opzichte van buitenlandse aanbieders. Dit draagt bij aan margebehoud op langere termijn”, aldus Gert Jan Braam, sectorbanker industrie van ING.